Héctor Abad Faciolince: "Ik werd gered van de dood door een raketaanval omdat ik doof was."

Héctor Abad Faciolince (Medellín, 1958) was net hersteld van een openhartoperatie toen zijn Oekraïense uitgever hem uitnodigde voor de Arsenal Book Fair in Kiev om zijn vertaling van El olvido que seremos (De Vergetelheid Die Wij Zullen Zijn) te presenteren. Hij accepteerde de uitnodiging snel en begon zich voor te bereiden op de reis, terwijl zijn familie hem smeekte om geen oorlogsgebied te bezoeken, vooral niet na zijn operatie.

Tijdens zijn verblijf was hij getuige van de verschrikkingen van de Russische invasie, van de hoofdstad tot de regio Donetsk, vlak bij de frontlinies. Voordat hij vertrok, nam hij afscheid van het team van schrijvers en journalisten dat hem naar een pizzeria in Kramatorsk had vergezeld. Wat hij zich niet kon voorstellen, was dat er een Russische raket op het terrein zou inslaan, waarbij dertien doden zouden vallen. Een van de slachtoffers was de Oekraïense schrijfster Victoria Amélina, met wie de Colombiaanse auteur in die dagen ervaringen deelde die hij, naar eigen zeggen, "nooit zal vergeten". In Ahora y en la hora (Nu en in het uur) (Alfaguara) beschrijft hij wat er is gebeurd.

Zijn gehoor redde hem.

Het klinkt paradoxaal, maar ik werd gered omdat ik doof was. Mijn rechteroor is defect, dus besloot ik naar een andere plek aan tafel te gaan zodat ik beter kon horen. Victoria nam mijn plaats in. Je denkt nooit dat je lot van zoiets afhangt. Minuten later, om 19:28 uur, ontplofte alles.

Een Russische raket met zeshonderd kilo aan explosieven.

Ik zal nooit meer dezelfde zijn. Ik raakte mijn lichaam aan omdat het bedekt was met een zwarte, plakkerige substantie. Ik dacht dat ik gewond was, ook al voelde ik geen pijn.

Ik zal nooit meer dezelfde zijn”

De wond was zijn metgezel: de dichteres Victoria Amélina.

Aan haar schedelbasis, achterin, door een raketsplinter. Ze werd bleek. We begonnen tegen haar te schreeuwen, maar ze reageerde niet. Journaliste Catalina Gómez, die bij ons was, stapte met haar in de ambulance, ook al wist ze dat een ambulance voor de Russische indringers een perfect doelwit was. Daarna bleef ze bij haar stervende vriendin in Kramatorsk tot ze stierf.

Lees ook Victoria Amelina, gedood door Russische raket Xavi Ayén

Naast de schrijver stierven er nog twaalf andere mensen.

Onder hen waren twee veertienjarige tweelingmeisjes, Juliya en Anna Aksenchenko. Ze waren met hun vader gaan eten om hun goede cijfers te vieren. Ze werden vermoord en de vader overleefde het. Wat me sindsdien met de tweeling is overkomen, is vreemd. Toen ik het boek afrondde, vertelde mijn dochter me dat ze zwanger was van een tweeling. Dat gaf me een bijna mystiek gevoel, als reïncarnatie.

In zijn boek geeft hij toe dat hij zich soms nog steeds afvraagt ​​wat ze daar deden.

Het leven vieren. Het was een van Victoria's favoriete plekken. Ze was er al eerder geweest met Catalina Gómez, en de laatste keer dat ze samen Kramatorsk bezochten, konden ze haar niet vinden. Daarom bleven ze volhouden tot we haar vonden en samen aten, en daarna alles.

Behalve Amélina zijn alle mensen die bij jou op het terras zaten gered.

Degenen die erin zaten, werden begraven en gedood. De explosiegolf verwoestte onze auto, die veel verder weg stond. Ik snap nog steeds niet hoe we nog in leven zijn.

Lees ook Overwinning bij Kramatorsk José Manuel Cajigas, redacteur van Avizor

Geloof jij in beschermengelen?

We moeten er wel een gehad hebben. Of misschien waren het de "Hou vol, Oekraïne"-stickers die Sergio Jaramillo aan gasten uitdeelde. Het is een campagne die hij opzette om de desinformatie te ontkrachten die door Russische propagandisten werd betaald en die Zuid-Amerika bereikte.

Hoe waren de weken en maanden na de aanval?

Vreselijk. Ik denk niet dat je er ooit helemaal van kunt herstellen. Degene die het het ergst heeft geleden, was Dima, Dmytro Kovalchuk. Hij liep posttraumatische stressstoornis en een soort hersenschudding op door de explosie. Zijn hersenen voelen tijdelijk aan als een maraca. Ik denk dat we ons allemaal wel een beetje zo voelen, maar hij is uiteindelijk in een afkickkliniek beland. En voor mij, nou ja, schuldgevoel vreet aan me. Na een vreselijke ervaring weet je niet wat het was, maar je voelt je schuldig.

Na een grensoverschrijdende ervaring weet je niet waarom, maar je voelt je wel schuldig.

Van het leven?

En meteen na de aanval vertrekken. Ik was bang. Ik deed het omdat de Russen van wat ze 'dubbeltikken' noemen houden: een tweede granaat op dezelfde plek afvuren om de reddingswerkers uit te schakelen en de gewonden af ​​te maken. Ik was een lafaard, maar ik kon mijn familie niet uit mijn hoofd zetten.

Enkele minuten nadat alles gebeurd was, arriveerde een boek van Amélina, vertaald in het Spaans, in haar brievenbus in Madrid.

Een thuis voor Dom , van Avizor Ediciones. Amélina en ik wisten vaak niet wat we tegen elkaar moesten zeggen. We vermoedden dat het kwam doordat we niet wisten wat de ander had geschreven, dus gaf ik haar mijn in het Oekraïens vertaalde boek, en ze vroeg de Spaanse redacteur, José Manuel Cajigas, om haar werk in het Spaans in mijn brievenbus te stoppen. Een huiveringwekkend, maar prachtig toeval. We zijn vrienden geworden na haar dood.